عینکی شدن در نوزادی و چالش‌های مادر و کودک

مادر بودن یکی از زیباترین و در عین حال پرچالش‌ترین تجربه‌های زندگی است. هر تغییری در سلامت یا نیازهای کودک، می‌تواند نگرانی‌های جدیدی برای والدین به همراه داشته باشد. یکی از این تغییرات، تشخیص نیاز به عینک در نوزادی است. زمانی که یک مادر متوجه می‌شود نوزادش نیاز به عینک دارد، ممکن است با نگرانی‌هایی درباره‌ی رشد بینایی، عادت کردن نوزاد به عینک و چگونگی مراقبت از آن مواجه شود.

لحظه‌ای که برای اولین بار کودکم را در آغوش گرفتم، دنیایم رنگ دیگری می‌گیرد. نگاهش، کوچک‌ترین لبخندش، دست‌های ظریفی که به من چنگ می‌زند… همه چیز در وجودم ریشه می‌دواند و مرا در عمیق‌ترین حس مادرانه غرق می‌کند. اما گاهی مسیر مادری پر از پیچ‌ وخم‌هایی است که انتظارش را نداری.

وقتی پزشک گفت که فرزندت، این موجود کوچک و دوست‌داشتنی، نیاز به عینک دارد، احساسی عجیب در دلم ‌پیچید. نگرانی، غم، تعجب، شاید کمی ترس… آیا او عینک را می‌پذیرد؟ آیا این تغییر بر دنیای شگفت‌انگیزش تأثیر می‌گذارد؟ چطور می‌توانم او را به این همراه جدید عادت دهم؟ حتی وقتی در خیابان با مردمی روبرو می شوم که برایشان تعجب برانگیز است که کودکت با این سن کم عینک می زند؟ چرا عینک میزند؟ چه پیش آمد که عینکی شد؟ من حتی گاهی با افرادی روبرو شدم که عینک بچه ام را مسخره کردند.

این مقاله از زبان مادرانی است که با همین چالش روبه‌رو شده‌اند، مادرانی که یاد گرفتند چطور با عشق و صبوری، دنیای کودکشان را واضح‌تر کنند. اگر تو هم در این مسیر قدم گذاشته‌ای، بدان که تنها نیستی.

این مقاله به بررسی تجربه‌ی مادرانی می‌پردازد که با این شرایط روبه‌رو شده‌اند و راهکارهایی برای تطبیق نوزاد با این تغییر ارائه می‌دهد.

تشخیص اختلال بینایی در نوزاد

معمولاً نوزادان از ماه‌های اول زندگی تحت معاینه‌های اولیه‌ی بینایی قرار می‌گیرند، اما برخی مشکلات چشمی در سنین بالاتر مشخص می‌شوند. کودکی که به عینک نیاز دارد، ممکن است علائمی مانند چپ شدن چشم‌ها (استرابیسم)، انحراف یکی از چشم ها به داخل، تماشای اشیا از فاصله‌ی بسیار نزدیک، عدم توجه به حرکات سریع و یا حساسیت زیاد به نور را نشان دهد.

معاینه‌ی چشم توسط متخصص چشم‌پزشک اطفال، در مرحله اول بررسی برای تشخیص اختلال بینایی مادرزادی و یا غیر مادرزادی بودن است، معمولاً شامل تست‌های نوری، بررسی واکنش‌های بینایی، و در برخی موارد استفاده از قطره‌های گشادکننده‌ی مردمک برای ارزیابی دقیق‌تر است. پس از تشخیص، پزشک ممکن است استفاده از عینک را برای اصلاح مشکل توصیه کند؛ و یا از اعمال جراحی برای برطرف کردن انحراف چشم تجویز کند.

واکنش مادر به عینکی شدن نوزاد

لحظه‌ای که پزشک نسخه‌ی عینک را برای فرزندم می نوشت، برایم بسیار احساسی آمیخته از نگرانی و امید ایجاد می‌شد. از خودم می پرسیدم آیا فرزندم عینک را تحمل خواهد کرد؟ آیا عینک مانع رشد طبیعی او نمی‌شود؟ چگونه می‌توانم او را به استفاده مداوم از عینک تشویق کنم؟

این نگرانی‌ها کاملاً طبیعی است، اما با آگاهی از روش‌های صحیح، یک مادرمی تواند فرزند خود را در این مسیر حمایت کند.

انتخاب عینک مناسب برای نوزاد

از آنجا که کودکان در حال حرکت و کشف دنیای اطراف خود هستند، انتخاب عینک مناسب برای آن‌ها بسیار مهم است. ویژگی‌های یک عینک خوب برای نوزاد عبارتند از:

 سبک و راحت: فریم‌های سیلیکونی یا پلاستیکی مخصوص نوزادان گزینه‌ی مناسبی هستند.

بند نگه‌دارنده: بندهای نرم و قابل تنظیم باعث می‌شوند عینک روی صورت نوزاد ثابت بماند.

عدسی نشکن: از عدسی‌های پلی‌کربنات که سبک و مقاوم در برابر ضربه هستند، استفاده می‌شود.

عدم وجود پیچ‌های کوچک: برای جلوگیری از خطر بلعیدن قطعات، فریم‌های یک‌تکه و انعطاف‌پذیر پیشنهاد می‌شوند.

چالش‌های مادر در عادت دادن نوزاد به عینک

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این است که نوزاد ممکن است در ابتدا از گذاشتن عینک امتناع کند و مرتباً آن را بردارد. در این شرایط، صبوری و استفاده از تکنیک‌های تشویقی اهمیت زیادی دارد آشنایی به صورت تدریجی اینگونه که ابتدا عینک را برای مدت کوتاهی روی صورت نوزاد بگذارید و به تدریج زمان استفاده را افزایش دهید. از تشویق و تحسین استفاده کنید هر بار که کودک عینک را می‌پذیرد، او را با لبخند و تحسین تشویق کنید. با استفاده از حواس‌پرتی در هنگام بازی یا تماشای تصاویر رنگارنگ، عینک را روی چشم کودک قرار دهید تا متوجه آن نشود. اگر افراد دیگری در خانواده از عینک استفاده می‌کنند، کودک با دیدن آن‌ها راحت‌تر با عینک خودش کنار می‌آید و الگوبرداری می کند. می توانید از آینه استفاده کنید کودک در آینه نگاه کند تا چهره‌ی جدید خود را بشناسد و به آن علاقه پیدا کند.

تأثیر عینک بر رشد و تعاملات نوزاد

یکی از دغدغه‌های مادران این است که آیا عینک بر رشد حرکتی و اجتماعی کودک تأثیر دارد یا خیر. خبر خوب این است که استفاده از عینک نه تنها مانعی ایجاد نمی‌کند، بلکه باعث می‌شود کودک بهتر ببیند، درک بهتری از محیط داشته باشد، و مهارت‌های حرکتی و شناختی خود را سریع‌تر توسعه دهد.

کودکانی که بینایی بهتری دارند، تعاملات اجتماعی قوی‌تری برقرار می‌کنند و واکنش‌های بهتری نسبت به اطرافیان نشان می‌دهند. این امر به رشد هوش هیجانی و مهارت‌های زبانی آن‌ها نیز کمک می‌کند.

مراقبت از عینک نوزاد

از آنجا که نوزادان کنجکاو هستند و ممکن است به عینک خود آسیب بزنند، مادر باید راهکارهای مناسبی برای محافظت از آن به کار بگیرد:

تمیز کردن روزانه عینک: برای جلوگیری از لک شدن عدسی، هر روز با پارچه‌ی مخصوص تمیز شود، از جعبه‌ مخصوص هنگام بازی‌های پرتحرک استفاده کنید و عینک را در جعبه‌ی مخصوص قرار دهید. هر چند هفته یک بار، عینک را بررسی کنید که اندازه‌ی آن مناسب باشد و روی بینی کودک جا به جا نشود.

عینکی شدن یک نوزاد و یا کودکان کم سن ممکن است در ابتدا چالش‌برانگیز به نظر برسد، اما با آگاهی، صبوری و روش‌های تشویقی مناسب، این تغییر می‌تواند تجربه‌ای مثبت برای مادر و کودک باشد. مهم‌ترین نکته این است که مادر بداند این تغییر برای بهبود کیفیت زندگی و رشد سالم فرزندش ضروری است.

مادران با حمایت عاطفی، استفاده از تکنیک‌های صحیح و انتخاب عینک مناسب می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا به این وسیله‌ی جدید عادت کند و دنیای اطراف را شفاف‌تر و زیباتر ببیند.

نویسنده: رخشید خورشیدی